Yüksek Darbe Dayanımlı Polistiren

Yüksek Darbe Dayanımlı Polistiren (HIPS), saf polistirene kıyasla önemli ölçüde artırılmış darbe dayanımı gösteren, kauçukla güçlendirilmiş bir polistiren plastiktir. Polistirenin sünekliği ve uygun fiyatı gibi temel özelliklerini korurken, darbe direncini önemli ölçüde artırır. Günlük kullanılan ekipmanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır.
HIPS içinde iki faz bulunur: polistirenin sürekli fazı ve kauçuğun dağılmış olduğu faz. HIPS genellikle kütle halinde serbest radikal polimerizasyon yöntemiyle sentezlenir.

Yapı

HIPS, polistirenin uzun zincirlerinden oluşur ve bu zincirler içine ince kauçuk polimer parçacıkları dağılmıştır. Bu parçacıklar, bir çeşit “darbeci” (şok emici) gibi davranır ve polimerde çatlakların yayılmasını önler.

Özellikler

HIPS, onu çok yönlü ve yaygın kullanılan bir malzeme yapan bir dizi özelliğe sahiptir. Sert, darbeye dayanıklı, hafif, işlenmesi kolaydır ve düşük bir erime noktasına sahiptir. Ayrıca kimyasallara, yağlara ve greslere karşı da dirençlidir.
ASTM standartlarına göre HIPS’in çekme dayanımı 24,8 MPa (3.600 psi) ve çekme modülü 1,8 GPa (261 ksi) olup, bu plastik ambalaj sektörü başta olmak üzere birçok ürün için yeterli mukavemet sağlar.

Kullanım Alanları

Marketlerden ambalaj fabrikalarına, üretim alanlarına kadar pek çok sektörde bu çok yönlü plastik vazgeçilmez bir malzemedir. Örnekler:
• Gıda sektöründe kullanılan bıçak, çatal ve kaşık gibi ürünlerde HIPS plastiği kullanılır.
• Tanıtım standlarında görülen uzun profiller HIPS plastiğinden üretilir.
• Ambalaj sektöründe kaplar ve tepsiler için kullanılır.
• HIPS plastiği, ev eşyalarında yaygın olarak kullanılan hafif borular ve profiller üretmek için kullanılır.
• Yüksek Darbe Dayanımlı Polistiren, oyuncak montajında kullanılan kalıplı parçalar oluşturur.

Düşük maliyeti ve yüksek işlenebilirliği sayesinde HIPS plastiği, birçok endüstriyel uygulamada kalıplanmış çinkonun yerine geçmektedir. Ayrıca ulaşım sektöründe de kullanılır; bazı uçak ve otomotiv parçalarında HIPS bileşenlerine rastlanır.

Avantajlar

• Diğer plastiklere kıyasla çevreye daha dosttur
• Yüksek darbe dayanımı
• Yüksek şekil verilebilirlik (malleability)
• Boyanabilirlik yeteneği
• Üretim ve satın alma açısından uygun maliyetli

Dezavantajlar

• HIPS, solventler, asitler ve alkali maddeler gibi birçok kimyasala karşı hassastır ve kolayca bozulabilir.
• HIPS’in düşük sıcaklık dayanımı vardır ve düşük sıcaklıklarda kırılgan hale gelebilir.
• HIPS, UV ışığına karşı sınırlı dayanıklılığa sahiptir; uzun süre UV ışığına maruz kaldığında sararır ve kırılganlaşır.
• HIPS, düşük alev direncine sahiptir ve kolayca tutuşup yanabilir.